Бұл бағдарлама өсімдіктерді бақылаудың, бақылаудың және Қазақстанда таралуы шектелген карантиндік организмдерден қорғау шараларын енгізу арқылы ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімділігін арттыру және жабайы флораны сақтауға байланысты мәселелерді шешуге бағытталған. рал патогендері мен зиянкестері. Карантиндік организмдермен күресудегі белсенділігі жоғары жаңа энтомофагтарды анықтау. Карантиндік организмдерден қорғаудың жоғары тиімді биологиялық әдістерін сынау. Бақыланатын және табиғи жағдайларда зиянкес пен оның жыртқышының өзара әрекеттесу механизмдерін анықтау. Зиянкестер мен арамшөптер популяциясының гетерогенділігін анықтау және популяцияның генетикалық профиліне байланысты биологиялық агенттердің әсер ету деңгейін анықтау.

Бағдарламаның мақсаты – Қазақстан жағдайларына бейімделген шектеулі таралу карантиндік зиянкестердің таралуын және зияндылығын төмендетуді ғылыми негізделген басқару.

Карантиндік зиянкестерді анықтау үшін фитосанитарлық мониторингтің цифрлық технологиясы әзірленді. Сандық жүйенің архитектурасы, оның ішінде мобильді қосымшасы бар компьютерлік бағдарлама, сондай-ақ карантиндік зиянкестерді анықтауға арналған нейрондық желі құрылымдарының жиынтығы жасалды. Электрондық жүйені әкімшілендіруге арналған дифференциалдық модульдер және автоматты сұрыптау жүйесі бар фотосуреттерді электронды сақтау банкін жобалау әзірленді. Карантиндік зиянкестерді тануға бағытталған нейрондық желіні оқыту үшін үлкен деректер жинақтары дайындалды және фотосуреттер пайдаланылды. Жаттығу деректер жинағында жіктеу дәлдігі 92,2% және валидация деректер жинағында 89,1% болды. Карантиндік объектілерге зерттеу жүргізу үшін қоңыр марморлы иіс (Halyomorpha halys), шығыс көбелегі (Grapholita molesta), оңтүстік американдық қызанақ көбелегі (Tuta absoluta) және калифорниялық шкаласы (Quadraspidiotus perniciosus) табиғи ортасына жақын жасанды экожүйелер жасалды. Бұл бізге олардың биологиясы мен мінез-құлқын бақыланатын ортада зерттеуге мүмкіндік берді. Карантиндік объектінің әрбір түрі бойынша бақылау топтары және төрт эксперименттік топ құрылды. Зерттелетін ағзаның кіші түрлерін идентификациялау үшін нақты гендік аймақтарды анықтау үшін сыған көбелегі бойынша қолжетімді генетикалық деректер базасына компьютерлік талдау жасалды. Талдау нәтижелері бойынша Lymantria dispar зиянкестерінің молекулалық идентификациясы және классификациясы үшін праймерлер жинағы әзірленді. Қазақстанның әртүрлі аймақтарынан, соның ішінде Ақмола, Алматы және Шығыс Қазақстан облыстарынан барлығы 208 сыған көбелегі сынамалары алынды. Таза еуропалық нәсілдің 47 үлгісі және азиялық интрогрессия белгілері бар 161 үлгі анықталды. Карантиндік объектілердің таралуына мониторинг Оңтүстік-Шығыс Қазақстан аумағында, сондай-ақ Қытай, Қырғызстан және Өзбекстанды қоса алғанда, шекаралық және трансшекаралық аумақтарда жүргізілді. Зерттеу барысында 43 бақ зерттеліп, 66 ұстағыш белдіктер орнатылып, феромондық қақпандар қойылды, бұл 154 көбелектің сынамасын жинауға мүмкіндік берді, оның ішінде 127 үлгі ұстағыш белдіктерді қолдану арқылы алынды.